Stadslogistiek en de toekomst

Stadslogistiek is meer en meer een onderwerp waar we als horecabranche mee te maken hebben. De afgelopen jaren zagen we de problemen en beperkingen ontstaan voor de bevoorrading in (binnen)steden. Het dwingt tot creatieve oplossingen en samenwerkingen, aangezien het ‘probleem’ alleen maar groter wordt. We spraken met Cathelijne Hermans, programmamanager Logistiek bij de Gemeente Amsterdam, over de wijze waarop onze hoofdstad aankijkt tegen beperkingen en oplossingen & de rol die horecaondernemers kunnen pakken in deze kwestie.

Logistiek is de bloedsomloop van een stad. Zonder logistiek kunnen we niet bouwen, de infrastructuur niet onderhouden, onze winkels en restaurants niet beleveren en ons afval niet afvoeren. Tegelijkertijd heeft logistiek veel impact op de stad. De zware voertuigen belasten de infrastructuur enorm, bestel- en vrachtwagens hebben bovengemiddeld veel uitstoot en inwoners van de stad ervaren veel overlast van logistieke voertuigen. “Amsterdam zet zich in voor een robuuste belevering van de stad, met zo min mogelijk impact op die stad. Dat doen we bijvoorbeeld door de gewichtsbeperkingen aan te scherpen, door een emissievrije zone in te stellen, maar ook door te kijken naar de mogelijkheden voor bundeling aan de rand van de stad”, start Cathelijne het gesprek.

Horeca op een na grootste logistieke stroom

Dat het verkeer van en naar horecabedrijven een grote impact op de stad heeft, wordt benadrukt door de cijfers. Na bouwlogistiek is het beleveren van de Amsterdamse horeca de grootste logistieke stroom in de stad. “De Hogeschool van Amsterdam heeft recent onderzoek gedaan naar de belevering van de Amsterdamse horeca. Er zijn in Amsterdam zo’n 5.000 horecavestigingen, die hun spullen krijgen van circa 3.600 leveranciers uit de regio. Die maken samen 20.000-30.000 ritten per week door de stad. De gemiddelde horecazaak krijgt 12,7 leveringen per week van 7,7 verschillende leveranciers”, laat Cathelijne zien. Uit het onderzoek blijkt dat het in driekwart van de gevallen gaat om ‘kleine leveringen’ van minder dan 1 kubieke meter. Onder andere door veranderingen in het bestelgedrag zal het gevraagde volume toenemen, verwachten de onderzoekers. Dit heeft direct gevolgen voor de bereikbaarheid en de luchtkwaliteit, maar ook voor de kosten van horeca.

Stadslogistiek is uiteraard breder dan het leveren aan horeca. Sinds 2017 heeft de hoofdstad specifiek beleid gericht op stedelijke logistiek. Cathelijne: “Dat beleid heeft er onder meer toe geleid dat het ontheffingenbeleid voor de 7,5 tonszone in de stad is herijkt, dat bouwlogistiek meegenomen wordt in de gunningscriteria van bouwprojecten waar de gemeente opdrachtgever voor is en dat we experimenteren met de belevering van bouwprojecten via het water in plaats van de weg. Het beleid voor stedelijke logistiek is continu in ontwikkeling, omdat de stad steeds meer tegen de grenzen van leefbaarheid, bereikbaarheid en luchtkwaliteit oploopt”.

De programmamanager Logistiek benadrukt dat gemeente en bedrijfsleven moeten samenwerken om de stad te kunnen blijven bevoorraden. “We overleggen als gemeente met de Commissie Bevoorrading Amsterdam, waarin verschillende branche- en belangenorganisaties uit de logistiek zitting hebben. Aangezien horeca logistiek zo’n belangrijke stroom is, gaan we op korte termijn aan de slag met de branche en lokale ondernemers om tot goede oplossingen te komen”, vertelt Cathelijne. Ze benadrukt dat de problematiek daarbij verschilt per gebied en dat er daarom maatwerk nodig is.

Bij de zoektocht naar de ideale oplossing, kijkt de gemeente goed naar andere steden en hun omgang met logistiek. “Een voorbeeld is Utrecht. Deze stad heeft net als Amsterdam een oude binnenstad met kwetsbare kades en bruggen en werkt bijvoorbeeld met de milieuzone. Een ander voorbeeld is Londen, waar heel planmatig wordt gekeken naar de belevering van de stad. Of Sao Paulo, met een grote vrachtwagenvrije zone, waarbij ze voor leveringen in het centrum werken met kleine vrachtwagens met gestandaardiseerde maatvoering.” Andersom deelt Amsterdam graag haar kennis en ervaringen met de logistieke kwesties in de stad: “Het is vooral belangrijk om logistiek mee te nemen als volwaardige verkeersstroom. Dat doet Amsterdam eigenlijk pas sinds kort. We hebben nog veel te leren over de logistieke stromen in de stad. De kennis die we opdoen delen we heel graag met andere steden.”

Onvoldoende bewust van verkeersbewegingen

De gemiddelde horecaondernemer is zich onvoldoende bewust van het aantal verkeersbewegingen dat hij/zij veroorzaakt met zijn/haar bestelgedrag, is de ervaring van gemeente Amsterdam. “De klant is daarmee koning, maar dat is niet eindeloos houdbaar. De besteller, de vervoerder en de leverancier zijn samen verantwoordelijk voor het logistieke proces. Als die gedeelde verantwoordelijkheid niet wordt genomen, komt de stad op korte termijn vast te staan, met alle gevolgen van dien”, benadrukt Cathelijne. Maar dat bewustzijn begint te groeien en er zijn al goede voorbeelden van dergelijke samenwerkingen gelukkig. “Horecaondernemers kunnen geld, tijd en ruimte besparen door goederen gebundeld te laten aanleveren. Er zijn initiatieven die dit mogelijk maken zoals bijvoorbeeld Last Mile Fresh, waarbij horecaondernemers via een platform bij hun eigen leverancier bestellen. Deze leveringen worden op een cross-dock locatie aan de rand van de stad gebundeld en met zero-emissie voertuigen afgeleverd in de binnenstad.” Is een dergelijke oplossing nog niet in jouw stad beschikbaar? Start in je eigen plaatst door als horecabedrijven uit één straat afspraken te maken over het delen van opslag of afleverlocaties, waardoor de straat in één keer beleverd kan worden.

Photo credits en met dank aan Gemeente Amsterdam