Dringen op de arbeidsmarkt

In de horeca zijn er tussen 2019 en 2025 maar liefst 140.000 tot 158.000 extra mensen nodig. Dat is een uitdaging in een tijd waarin alle sectoren te maken hebben met krapte. Natuurlijk zijn arbeidsvoorwaarden een belangrijk thema. Veel belangrijker is het onderscheidend vermogen van horecabedrijven: waarmee maken zij het verschil voor potentiële werknemers? Verder ligt er een kans in een betere aansluiting tussen school en praktijk, doorgroeimogelijkheden en technologische innovaties. Kortom: werk aan de (horeca)winkel!

Maar liefst 50% van alle horecaondernemers ligt wakker van de oplopende personeelstekorten. De belangrijkste oorzaak van de tekorten ligt in de groei van de sector. Uit onderzoek blijkt dat er, als gevolg van de economische groei, meer geld wordt uitgegeven aan vrije tijd, toerisme en eten buiten de deur.

Huisje, baantje, brommertje

Horecaondernemers doen al veel om mensen te boeien en te binden, onder meer op gebied van arbeidsvoorwaarden. Daarbij gaat het niet alleen om de hoogte van het salaris, maar ook om overwerkvergoeding, reis- en onkostenvergoedingen, vakantiegeld en vakantiedagen, pensioenvoorziening, opleiding, doorbetaling bij ziekte en afspraken rondom concurrentie- en relatiebeding. Opvallend is de creatieve aanpak van ondernemer en chef-kok Ron Blaauw. Hij plaatste op Facebook een advertentie met de slogan Huisje, baantje, brommertje. Concreet beloofde hij dat koks die bij hem in dienst kwamen, een leasescooter én woonruimte zouden krijgen. Aan Het Parool vertelde hij dat hij 240 reacties kreeg en dat er  ‘inmiddels aardig wat scootertjes rondrijden en dat drie van zijn koks samen in een appartement in Amsterdam-Oost wonen’. Zo kan het dus ook.

Coolblue als voorbeeld

Voor veel horecaondernemers is Coolblue een goed voorbeeld van hoe je mensen over de streep trekt. Anna Casemier, managing partner bij HTC advies: ‘Coolblue laat zien hoe belangrijk het is om plezier te hebben in je werk en dat ook uit te stralen. Veel werkgevers denken dat werk altijd serieus moet zijn en dat het niet professioneel is om uit te stralen dat er ook ruimte is voor humor. Het tegendeel is waar. Humor maakt dat medewerkers beter presteren en meer gemotiveerd en minder vaak ziek zijn. Bovendien: klanten worden blij van medewerkers die plezier hebben én potentiële medewerkers worden erdoor aangetrokken.’ Wat Coolblue ook tot een aantrekkelijke werkgever maakt, is het feit dat verantwoordelijkheden laag in de organisatie liggen, zodat medewerkers zelf beslissingen kunnen nemen over hoe zij hun klant tevreden kunnen stellen en hun eigen werktevredenheid kunnen beïnvloeden. Een informele werksfeer maakt bovendien dat mensen zichzelf kunnen zijn en ruimte ervaren voor creatieve ideeën. Geen pakken en stropdassen, maar de uitnodiging om met goede ideeën aan de slag te gaan en daarin vooral jezelf te zijn. Dat spreekt mensen zeker aan.’ Verder zijn doorgroeimogelijkheden voor bijna alle mensen een belangrijke reden om ergens te gaan of blijven werken. Wat betreft doorgroeimogelijkheden is Coolblue ook een goed voorbeeld. Geen schoolbankgevoel, maar leren van je eigen collega’s op de eigen werkplek. Zodat je het geleerde direct in de praktijk kunt brengen. Casemier: ’Het is zo belangrijk dat je de drive van je medewerkers ziet en kansen creëert om zich te ontwikkelen op een manier die bij hen past. Niet alle horecaondernemers hebben hier tijd en oog voor. Dat is jammer, want ook op dit punt kunnen zij zich goed onderscheiden van de andere branches. Wat kan helpen, is het aantrekken van een zzp-HR-manager, die wensen en ambities in kaart brengt en daar een passend trainings- of scholingsaanbod voor ontwikkelt.’

Structurele oplossingen

Een structurele oplossing ligt in betere aansluiting tussen opleiding en praktijk. House of Hospitality in Amsterdam is hier een goed voorbeeld van. Dit initiatief betreft een publiek-private samenwerking van 24 bedrijven, opleiders en gemeenten in de regio Amsterdam en richt zich op de gezamenlijke uitdagingen rondom opleiding, training, innovatie, onderzoek en instroom van hospitality-talent. John Flierman, programmamanager: ‘Er zijn ruim 15.000 vacatures in de Amsterdamse hospitality. Dat gaat de komende jaren zeker stijgen met meer dan 5%. De samenwerking met onderwijs is dan ook hele belangrijk. Bij House of Hospitality bieden we hospitalitystudenten de mogelijkheid om via learning-on-the-job aan de slag te gaan bij een van onze partnerbedrijven, waaronder de Johan Cruijff Arena en hotel Casa 400. Zo leren zij het brede hospitalityvak in de praktijk, van ervaren praktijkopleiders en betrokken docenten.’ Ook in technologische innovaties ligt een structurele oplossing voor de arbeidsmarktkrapte. Casemier: ‘De schoonmaakrobot is daar een goed voorbeeld van, net als de zogenoemde elektrische cocktailarm waardoor je met twee man minder achter de bar kunt staan. Natuurlijk blijft het menselijke aspect in de horeca op nummer één staan. Maar als we kritisch kijken, zijn er zeker mogelijkheden om een aantal menselijke taken te vervangen door technologieën. Ook daarmee kunnen horecaondernemers zich onderscheiden als een aantrekkelijke werkgever.’

Ambassadeurs

De aantallen liegen er niet om: er zijn veel mensen nodig in de horecabranche. Dat vraagt om veel inzet en creativiteit van de ondernemers. Hun allerbelangrijkste troef is het werkplezier van de horecamedewerkers zélf: zij zijn de beste ambassadeurs voor de arbeidsmarkt. Waar zij zich gewaardeerd en trots voelen, zijn zij de beste reclame voor werken in de horeca. Gebruik dus hun verhalen in de werving van nieuwe collega’s. Makkelijker kunnen we het niet maken.